پدر یا مادر بودن اغلب اوقات به موقعیتهایی منتهی میشود که والدین چارهای جز فریاد زدن ندارند. در اینجا سوال این نیست که چرا والدین فریاد میزنند، چون دلایل زیادی در این خصوص وجود دارد، اما مساله مهم این ست که چنین عکسالعملی از سوی والدین، چه تاثیری بر فرزندان خواهد داشت؟
فریاد زدن والدین، چه تاثیری بر فرزندان دارد؟
به گزارش آیزندگی، به گفته دکتر لورا مارکهام، نویسنده کتاب «پدر و مادر آرام، بچههای شاد»؛ بهتر است چگونه فریاد زدن را متوقف و ارتباط درست را شروع کنیم، فریاد زدن چیزی است که میتوان از آن صرفنظر کرد! درحقیقت تربیت فرزند بدون داد و فریاد نیز امکانپذیر است.
مقابله، فرار یا مَسخ شدن
دکتر مارکهام خاطرنشان میکند والدینی که سر فرزندان خویش فریاد میزنند، اگر نگوییم که با این عمل به انحطاط مغز فرزندشان کمک میکنند، در خوشبینانهترین حالت، تغییرات عمدهای در مغز این موجودات بیپناه و کوچک ایجاد خواهند کرد. وی در ادامه توضیح میدهد که در طول یک تجربه آرامشبخش، انتقالدهندههای عصبی در مغز با ارسال مواد بیوشیمیایی آرامشبخش که احساس امنیت را ایجاد میکنند، واکنش نشان میدهند. اینجاست که کودک مسیرهای عصبی را برای آرامش ایجاد میکند.
وقتی بر سر کودک نوپایی که قشر جلوی مغز وی در حال رشد است، فریاد میزنیم، دقیقاً برعکس اتفاق فوق رخ میدهد. در این حالت، مغز کودک مواد بیوشیمیایی ترشح میکند که به کودک میگوید یا مقابله کند، فرار کند یا ساکن بماند و کاری انجام ندهد. او میتواند و این احتمال وجود دارد که به نوبه خویش پدر و مادرش را کتک بزند. او میتواند فرار کند یا مَسخ شود و در جای خود خُشکش بزند. به گفته این متخصص، هیچیک از این رفتارها برای رشد مغز کودک خوب نیست و اگر این عمل تکرار شود، این نوع رفتار در کودک ریشه میگیرد.
فریاد زدن هرگز به معنای برقراری ارتباط نیست
فرقی نمیکند فردی در اتاق کنفرانس باشد یا در خانه، به محض اینکه صدایش را بلند میکند، اعتبار حرف و کلامش از بین میرود. به گفته دکتر مارکهام، وقتی والدین فریاد میزنند، بچهها در خارج از منزل با آنها موافقت میکنند، اما در درون منزل، این شگرد والدین تاثیر کمتری بر روی فرزندان دارد. آنها به جای گوش دادن سرخورده و منزوی میشوند.
قدرت والدین بر فرزندان خردسال، مطلق و بیقید و شرط است. برای آنها، والدینشان انسانهایی خارقالعاده هستند که چیزهایی را که برای زندگی نیاز دارند، فراهم میکنند: غذا، سرپناه و عشق و محبت. وقتی چنین انسانهای گرانبها، ارزشمند و مورد اعتمادی، آنها را میترسانند، احساس امنیت بچهها مختل میشود و این مسالهای است که واقعاً برای یک کودک ترسناک است.
والدینی که دائماً در خانه فریاد میزنند، این رفتار را برای کودکشان عادی میکنند چون کودک بهمرور زمان با این رویه سازگار میشود. به گفته دکتر مارکهام، اگر کودکی در هنگام سرزنش کردن، اخم نکند و نارضایتی خود را نشان ندهد، به این معنی است که والدین زیادهروی کردهاند.
درحقیقت، والدین به جای این که چنین واکنشی نشان دهند، بیش از هر چیز باید الگوهای خودتنظیمی (هیجانی) باشند. برای اینکه یک کودک واقعاً رفتار خوبی داشته باشد، ابتدا این بزرگسالان هستند که باید الگوی خوبی باشند.یک روش جایگزین وجود دارد که موثرتر است و پیچیدگی کمتری دارد: بله، طنز. اگر والدین با شوخطبعی پاسخ کودکشان را بدهند، هم اقتدار خود را حفظ خواهند کرد و هم بهترین نتیجه تربیتی عایدشان خواهد شد. به نظر میرسد خنده نتیجه بهتر و پسندیدهتری نسبت به خشم داشته باشد.
چه زمانی فریاد بزنیم؟
به گفته دکتر مارکهام، در حالی که اکثر فریاد زدنها نباید تبدیل به هنجار شوند، گاهی اوقات خوب است که صدای خود را برای فرزندانتان بلند کنید، بهخصوص زمانی که بچهها همدیگر را کتک میزنند یا خطری واقعی وجود دارد که ممکن است آنها را تهدید کند. اینها مواردی است که شوکه کردن و ترساندن بچهها کارساز است و واقعاً جواب میدهد، اما به گفته دکتر، وقتی توجه کودک را به خود جلب کردید، لحن و صدای خود را تغییر دهید و تُن صدای خود را پایین بیاورید. اساساً و در یک کلام، برای هشدار دادن، فریاد بزنید، اما برای توضیح، صحبت کنید آنهم با لحنی آرام و دوستانه.
دو کلید سرزنش صحیح کودکان
- حداقل و تا حد امکان فریاد نزنید. تحقیقات نشان میدهد که فریاد زدن مداوم بر سر کودک در سنین پایین، میتواند منجر به فریاد و جیغ زدنهای طولانیمدت وی در نوجوانی منتهی شود!
- روی یک گفتوگوی آرام با فرزندتان تمرکز کنید. فریاد زدن تمام راههای ارتباطاتی میان شما و کودک را متوقف و چه بسا مسدود میکند و اغلب اوقات، سدی در برابر پیامهای تربیتی شما به فرزندتان خواهد بود و نتیجه عکس دربرخواهد داشت!
منبع: سلامت