روانشناسی بالینی، شاخهای از روانشناسی است که به کمک روشها و یافتههای تحقیق به تشخیص و درمان رفتارهای غیرعادی و اختلالات روانی میپردازد.
به چه کسی روانشناس بالینی میگویند؟
روانشناسان بالینی فعالیتهای اصلی خود را در سه عنوان طبقهبندی می کنند: ارزیابی ( تشخیص)، درمان و تحقیق.
ارزیابی (تشخیص)
در مرحله ارزیابی، روانشناسان بالینی تستهای روانشناختی را برای ارزیابی هوش نسبی یا سایر ویژگیهای افراد به کار میگیرند. آنها به منظور استخراج ویژگیهای ذهنی شخص که به تشخیص یک اختلال روانی خاص کمک میکند، این تستها را اجرا و تفسیر میکنند. مصاحبهای که در آن روانشناس به مشاهده، پرسش و تعامل با بیمار میپردازد، یکی دیگر از ابزارهای تشخیص است.
درمان
روانشناس بالینی ممکن است از هر یک از انواع مختلف رواندرمانی استفاده کند. بسیاری از روانشناسان بالینی رویکرد التقاطی دارند و از ترکیبی از تکنیکهای مناسب برای درمان مراجعهکننده استفاده میکنند. روانشناسان بالینی ممکن است در حوزه رفتاردرمانی، گروهدرمانی، خانوادهدرمانی یا روانکاوی تخصص داشته باشند.
تحقیقات
تحقیقات برای برخی از روانشناسان بالینی به دلیل آموزش در آموزههای تجربی و روشهای آماری، زمینه مهمی است. بنابراین روانشناسان بالینی اغلب نقش قابلتوجهی در مطالعات مربوط به مراقبت از سلامت روان ایفا میکنند.
آموزش روانشناسان بالینی معمولاً شامل مطالعه روانشناسی عمومی در سطح دانشگاه و برخی تجربیات بالینی است. نیومکزیکو در ایالات متحده اولین ایالتی بود که به روانشناسان حق تجویز دارو برای درمان اختلالات روانی را اعطا کرد. با این حال، اکثر روانشناسان بالینی که مدرک پزشکی ندارند، اجازه تجویز دارو ندارند. بهطور معمول، روانشناسان بالینی دارو تجویز نمیکنند و از درمانهای روانشناختی استفاده میکنند.
روانشناسان بالینی چه میکنند؟
روانشناسان بالینی به ارزیابی روانشناختی، فرمولبندی بالینی، تشخیص و رواندرمانی میپردازند. آنها میتواند علت یا علل پریشانی روانی را در رابطه با مشکلات و عوامل مؤثر، مانند استعداد ژنتیکی، تأثیرات اجتماعی و خانوادگی، و سبکهای مقابله روانی ارزیابی کنند. ایجاد یک برنامه مدیریتی یا درمانی برای تثبیت یا بهبودی بیمار یکی دیگر از مواردی است که روانشناس بالینی قادر به انجام آن میباشد.
روانشناسان بالینی خدمات کوتاهمدت و بلندمدت مختلفی را به کسانی که برای مقابله با انواع معضلات روانی به کمک نیاز دارند، ارائه میدهند. آنها از مهارتهای خاصی را در فعالیتهای خود به کار میگیرند که عبارتند از:
دانش لازم برای ارزیابی، تشخیص و درمان بیماری روانی
آزمونهای روانشناختی به منظور ارزیابی مشکلات و درک و درمان مبتلایان به آسیبهای روانی
مشاوره با سایر متخصصان و سازمانهای بهداشتی در مورد رفتار، احساسات و مشکلات شدید روانی
توانایی انجام تحقیق و جمعآوری دادهها برای افزایش درک روانشناسی بالینی
دلایل رایجی که ممکن است شخصی به روانشناس بالینی مراجعه کند، عبارتند از:
اضطراب، نگرانی یا ترس
افسردگی، بدخلقی یا افکار مربوط به خودکشی
افکار مربوط به آسیبرساندن عمدی به خود یا دیگران
انرژی بیشازحد
تفکر وسواسی
مشکلات مربوط به مصرف الکل یا مواد مخدر
مشکل قمار، اعتیاد به بازی یا موارد دیگر
مشکلات مربوط به تصویر بدن، غذاخوردن یا رژیمگرفتن
مشکلات مربوط به تمرکز و توجه؛ بیش فعالی
بیخوابی و سایر مشکلات خواب
شرایطی که از کودکی شروع میشود مانند اوتیسم، ناتوانی ذهنی، ADHD، مشکلات یادگیری و اضطراب یا افسردگی دوران کودکی
مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانان
افراد فرد شامل ایدهها یا برنامههای مربوط به خودکشی است.
درمان استاندارد از طریق پزشک عمومی یا دیگر متخصصان سلامت روان کافی نیست.
روانشناسان بالینی چه خدماتی ارائه میدهند؟
یک روانشناس بالینی میتواند طیف وسیعی از درمانها را ارائه و توصیه کند که عبارتند از:
تست روانشناسی برای درک بهتر از نحوه عملکرد شما
توصیههای عملی در مواردی مثل تغذیه، خواب، ورزش و سایر روشهای مدیریت عوارض جانبی مشکلات سلامت روان
ارائه اطلاعاتی در مورد وضعیت شما، که میتواند به شما در درک علائم و درمان کمک کند
روانشناسان بالینی در محیطهای مختلفی مثل بیمارستانها، کلینیکها و شرکتها و در بخش خصوصی کار میکنند. برخی از روانشناسان این حوزه در کار با افراد معلول ذهنی یا جسمی، زندانیان، مصرفکنندگان مواد مخدر و الکل یا بیماران سالمند تخصص دارند. گاهی یک روانشناس بالینی به همراه روانپزشک و مددکار اجتماعی گروهی را تشکیل میدهد و مسئولیت انجام تحقیقات تیم را بر عهده دارد. در برخی موارد، روانشناسان بالینی برای ارزیابی متهمان یا آزادی مشروط بالقوه به دادگاهها نیز کمک میکنند. بسیاری از روانشناسان بالینی چندین نقش مختلف را همزمان بر عهده میگیرند. آنها ممکن است بخشی از وقت خود را در یک بیمارستان دولتی بگذرانند و بقیه آن را به دیدن بیماران در مطب خصوصی خود، تدریس یا انجام تحقیقات در دانشگاه اختصاص دهند.