مدرسه، آموزش پایه را بهطور خاص در یادگیری ریاضیات و فرهنگ عمومی خلاصه میکند، اما بههیچ وجه کار دستی را که برای مدیریت زندگی روزمره ضروری است، آموزش نمیدهد. طبیعی است که این چیزها اغلب در خانه آموخته میشوند، اما اگر این مهارتها با مهارتهای مدرسه ترکیب شوند، کودکان در آینده به بزرگسالانی آگاه تبدیل خواهند شد.
چرا امروزه بچهها فاقد تواناییهای پایهای هستند؟
به گزارش آیزندگی، از جمله مهارتهایی که کودکان باید کسب کنند، میتوان به مهارتهای آشپزی، بودجهبندی، مدیریت زمان و همچنین نحوه خرید اشاره کرد. این امر تا حد زیادی به کودکان کمک میکند تا سختی کار والدین خود را درک کنند و همچنین برای زندگی آینده خود بهتر آماده شوند و مستقل باشند.
یادآوری مختصری از تاریخچه این رشته
اگرچه اصول این قبیل دورههای آموزشی از قرن نوزدهم تدریس میشد، اما اصطلاح «اقتصاد خانگی» تا اوایل قرن بیستم به کار نمیرفت. مردم تصویر واضح و مشخصی از این رشته نداشتند و قالباً این تفکر در میان آنها رایج بود که وقتی سخن از دورههای آموزشی به میان میآید، یعنی فقط دختران جوان باید در آنها شرکت کنند و آنهم تنها برای یادگیری آشپزی و خیاطی. در طول دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، جنبش زنان که به آموزش اقتصاد خانگی با سوءظن مینگریست، نگاه محدود به زنان را متحول کرد و راه را برای مشاغلی چون محقق، معلم و در بسیاری از زمینههای دیگر هموار کرد.
عادیسازی آموزش اقتصاد خانگی در مدارس
با گذشت زمان، شاخه اقتصاد داخلی از بین رفت، زیرا این رشته، که در آن زمان در انحصار دختران بود، با پیشرفت زنان و علاقه آنها به فعالیتهای مفیدتر از بین رفت. در حال حاضر، این آموزش درصدد است تا بار دیگر در میان نوجوانان علاقه ایجاد کند چراکه رسالتی جز تقویت استقلال و خودکفایی در میان نوجوانان (از هر جنسیتی) ندارد. در فنلاند، سالها است که این آموزش در مدارس بهکار گرفته میشود، بهطوری که دانشآموزان را قادر میسازد تا مهارتهای دستی یا به بیان بهتر مهارتهای یَدی را کسب کنند و دیگر در این کشور کلیشههای معروفی که مثلاً فلان کار به درد دختران میخورد یا فلان کار برای پسران طراحی شده است، مطرح نیست.
کلاسی برای یادگیری آشپزی و تمام جوانب داخلی منزل به دانشآموزان، اختصاص یافته است. این مهارتها، نیازهای اولیهای هستند که همه بهخصوص در سنین پایین باید بدانند. به این ترتیب، با گذشت زمان، این امر به کودکان و نوجوانان کمک میکند تا مهارتهای روزمره زندگی را در خود پرورش دهند.علاوه بر آشپزی و کارهای منزل، آموزشهای دیگری چون کمکهای اولیه در صورت آسیبدیدگی، مدیریت بودجه، هزینههای عاقلانه، صبر، گوش دادن، توجه و حتی همدلی نیز وجود دارد.
این دورهها برای پرورش احساس مسوولیت در نوجوانانی که قرار است به بزرگسالان فردا تبدیل شوند، لازم، ضروری و چه بسا حیاتیست. این دورهها که در آموزش و پرورش دانمارک اجباری هستند، «هوش رابطهای و زندگی مشترک را مانند یادگیری املاء یا خواندن، مهم میدانند و کلاً در این کشور برای تمامی این مهارتها ارزش ویژهای قائل هستند.
علاوه بر این، اقتصاد خانگی که امروزه نام درس اقتصاد خانواده در علوم خانواده و مصرف را به خود اختصاص داده است، از دوران دبیرستان به بچهها آموزش داده میشود تا آنها بتوانند در اسرع وقت و سر فرصت به آن بپردازند.
موضوعات اصلی تدریسشده در این رشته
- امنیت
دانشآموزان اصول مختلف ایمنی و درک خطرات احتمالی را یاد میگیرند. بهعنوان مثال اینکه قابلمه غذا را روی شعله گاز رها نکنند، نحوه مراقبت از زخمها و جراحات را میآموزند تا از عفونت جلوگیری کنند و نیز نحوه برخورد با کودکان خردسال و کوچکتر را فرامیگیرند و میآموزند که باید حواسشان به بچههای کوچکتر باشد چون ممکن ست غفلت از آنها به خطراتی چون آتشسوزی منتهی شود.
- تغذیه
دانشآموزان در مورد خطرات مرتبط با رژیم غذایی نامناسب و عدم ورزش بدنی که اغلب منجر به چاقی مفرط میشود، آموزشهای قابلتوجهی میبینند.
- مهارتهای زندگی
در طول این دورهها، دانشآموزان بهعنوان مثال یاد میگیرند که چگونه یک دسته چک را مدیریت کنند، به چه نحوی برای مصاحبه شغلی آماده شوند، راههای بودجهبندی برای زندگی را فرامیگیرند، نحوه پرداخت صورتحسابها و مالیات را درک میکنند. سوای این مهارتها، آنها همچنین حل تعارض، مبانی ارتباط و توسعه شخصی را یاد می گیرند، یعنی تمام آن مهارتهایی که قرار است تاثیری مثبت بر روابط و زندگی آینده آنها داشته باشد.
- زندگی مشترک
با این نوع آموزشها، کودکان میآموزند که مستقلتر باشند، خصوصاً زمانی که در خوابگاههای دانشگاهی یا در پادگانهای نظامی با دیگران و در اتاقهای مشترک زندگی میکنند.
- احساس مسئولیت
این دورهها کسانی که قرار است در آینده پدر و مادر شوند را به مهارتهای فرزندپروری مجهز میکند و در نتیجه ایشان در قبال فرزندان خود مسئولیت پذیرتر خواهند شد. ناگفته نماند که این دورهها برای کسانی که قصد دارند تا در زمینههای مراقبت از کودک تخصص داشته باشند نیز لازم ست.امروزه این قبیل آموزشها بسیار مورد توجه قرار دارند چون هدف و رسالت آنها آمادهسازی کودکان برای زندگی آینده و تربیت انسانهایی مسوولیت پذیر است.
منبع: سلامت



