هشدار به والدین: برای تربیت بچه‌ها دور این رفتار را خط بکشید!

شرمسار کردن بچه‌ها یعنی چه؟

به گزارش آی‌زندگی، اگر نمی‌دانید که شرمسار کردن بچه‌ها دقیقا یعنی چه، پس به این چند نمونه توجه کنید:

• گفتن ماجراهای شرمسارکننده درباره کودک یا افشا کردن اشتباهات کودک به‌منظور تغییر دادن نگرش یا رفتار کودک
• صحبت کردن در فضاهای عمومی یا گروهی درباره اشتباهات کودک و گفتن این نوع از مسائل به دوستان او، اعضای خانواده یا گروه‌های بزرگ‌تر (مثلا در رسانه‌های اجتماعی)
• تلاش عمدی برای به‌وجود آوردن حس بد و منفی نسبت به خود در کودک، درحالی که تمرکز والدین همیشه باید به یک رفتار خاص اختصاص داشته باشد و نه شخصیت کلی او.

این الگوهای شرمسارکننده سریعا به نتایج معکوس منجر می‌شوند. درواقع والدینی که بچه‌ها را شرمسار می‌کنند، هم به رابطه خودشان با بچه‌ها آسیب می‌رسانند، هم اعتماد آنها به خودشان را تخریب می‌کنند و هم به عزت‌نفس آنان صدمه می‌زنند. علاوه بر اینها، کودکانی که در معرض رفتارهای شرمسارکننده والدین قرار می‌گیرند، برای تغییر رفتارهای خودشان بی‌انگیزه می‌شوند.

احساس شرم یا احساس تقصیر؟

یکی از مسائلی که باعث سردرگمی والدین می‌شود، این است که افکار و احساسات بر رفتارها تاثیر می‌گذارند. به همین دلیل هم بعضی والدین تصور می‌کنند که اگر سر کودکان فریاد بکشند و نوعی احساس تقصیر یا پشیمانی در آنان به‌وجود بیاورند، خود این حس می‌تواند به تغییر رفتار کودک کمک کند. اما احساس شرم و احساس تقصیر واقعا دو چیز متفاوت هستند. درواقع احساس تقصیر به کودک می‌گوید که «من یک رفتار اشتباه انجام دادم» اما احساس شرم به او می‌گوید که «من انسان بدی هستم». به نظر متخصصان، صرف‌نظر از این موضوع که چالش‌های رفتاری کودک واقعا تا چه اندازه طاقت‌فرسا باشند، قطعا هیچ پدر یا مادری نباید باعث شکل‌گیری احساس شرم در کودک و انتقال پیام دوم به او شود.

اگر قبلا باعث شرمساری کودک شده باشیم، چه راهکاری داریم؟

شاید شما هم درحال خواندن این مطلب تازه متوجه شده باشید که قبلا باعث شرمساری فرزند خودتان شده‌اید. اما در این صورت، برای عذرخواهی از فرزندتان فرصت دارید. بچه‌ها باید بدانند که شما هم انسان هستید و ممکن است اشتباهات خاص خودتان را مرتکب شوید. بنابراین حتی اگر شروع چنین مکالمه‌ای با کودک واقعا برایتان سخت است، همچنان باید از او عذرخواهی کنید.

اگر باعث شرمساری کودک در حضور دیگران شده‌اید، باید عذرخواهی را در حضور همان جمع انجام دهید و به کودک اطمینان دهید که چنین اتفاقی دیگر تکرار نخواهد شد. یک عذرخواهی واقعی و صحیح، رابطه والدین با کودک را ترمیم می‌کند.

والدین مجرد و خطر شرمسار کردن کودکان

بعضی از والدین مجرد ممکن است بیشتر از الگوی نادرست شرمسار کردن کودکان استفاده کنند و این مشکل معمولا هنگام برقراری ارتباط با همسر سابق و تنش‌های ناشی از این مساله به‌وجود می‌آید. عبارت‌های رایجی که بیشتر توسط والدین مجرد استفاده می‌شوند و تاثیر بدی بر کودکان دارند، به ترتیب زیر هستند:

• «تو خیلی بچه بدی هستی»: این اتهام اصلا به کودک کمک نمی‌کند تا اشتباه خودش را درک کند یا حتی اینکه بفهمد اساسا باید چه چیزی را تغییر دهد.
• «تو عین مادرت (یا پدرت) هستی»: این عبارت هم مانند عبارت قبلی مخرب است، مخصوصا اگر کودک بداند که شما با همسر سابقتان چه مشکلاتی داشته‌اید.
• «باید بروی با پدرت (یا مادرت) زندگی کنی»: این عبارت نه‌تنها خشم شما را نشان می‌دهد بلکه اعتبار سرپرستی شما از کودک را هم زیر سوال می‌برد. با این عبارت بی‌فکرانه به‌سادگی به کودک می‌گویید که او از زندگی شما قابل حذف است.
• «من از درگیری با تو خسته‌ام»: اگر والدین به کودک بگویند که خسته هستند و باید استراحت کنند، هیچ اشکالی ندارد. اما نباید این خستگی را به خود کودک مرتبط کنند. استراحت به والدین فرصت می‌دهد تا از دیدگاهی تازه به مشکلات فکر کنند.

_{منبع: سلامت}